|
Bodzentyn - miasto liczące ponad 2300 mieszkańców, zostało założone w
1355r. na gruntach wsi Tarczek. Nazwę swoją zawdzięcza założycielowi
osady, biskupowi krakowskiemu Bodzancie. W XIV wieku na skarpie nad
rzeką Psarką, biskup Florian z Mokrska postawił okazały zamek, który
obecnie znajduje się w ruinie. Oprócz wspomnianych ruin na terenie
miasta zobaczyć można pozostałości murów obronnych, kościół parafialny z
XV w., zabytkowa zagroda Czernikiewiczów z 1809 r. - eksponat Muzeum Wsi
Kieleckiej - oraz ruiny Kościółka Św. Ducha spalonego podczas pożaru,
który pierwotnie pełnił rolę szpitala.
W II poł. XIV w. z inicjatywy biskupa krakowskiego Floriana z Mokrska
herbu Jelita na wzniesionym brzegu rzeki Psarki, wybudowano okazały
zamek otoczony fosą, ze zwodzonym mostem i murami łączącymi budowle z
miejskimi murami. Największy rozkwit zamku nastąpił w XV i XVI wieku.
Pod koniec XV w. kardynał Fryderyk Jagiellończyk dobudował od wschodu
nowe reprezentacyjne skrzydło mieszkalne z wieżyczkami w których
znajdowały się latryny i klatka schodowa. Kolejni biskupi dalej
zmieniali oblicze zamku i nadawali całości cechy stylu
renesansowego. Ostatnia przebudowa w latach 1657-1691 nadała wówczas
rezydencji formę barokową, o planie w kształcie zbliżonym do podkowy.
Kiedy w Kielcach powstał pałac biskupi, bodzentyńska budowla straciła na
znaczeniu. Zamek przekształcono na spichlerz i szpital wojskowy. W 1814
r. budowlę ostatecznie opuszczono a zamek zaczął popadać w ruinę,
okradany przez miejscowych na budulec domów. Dopiero w 1902 r. obiekt
poddano ochronie ale już nigdy nie powrócił do dawnej świetności.
Podczas jego zwiedzania warto zwrócić uwagę na portal bramy wjazdowej z
drugiej połowy XVII wieku wykonany z czerwonego piaskowca oraz kamienne
obramowania okien z herbami byłych właścicieli.
Opodal ruin zamku znajduje się gotycka kolegiata wybudowana została w
latach 1440-1452 a jej fundatorem był kardynał Zbigniew Oleśnicki.
Kościół posiada trójnawowe wnętrze ze sklepieniem późnorenesansowym, a w
zakrystii i w skarbcu pierwotne, krzyżowo-żebrowe. W prezbiterium
znajduje się renesansowy ołtarz wykonany w 1546 r. jako główny ołtarz
katedry wawelskiej. W filarze nawy głównej znajduje się gotycka rzeźba
Madonny z dzieciątkiem z około 1430 r. W południowej nawie stoi
późnogotycka chrzcielnica z przepięknym ornamentem i napisem z datą 1492
oraz herbami kolejnych biskupów krakowskich do końca wieku XV.
Tuż za rynkiem zobaczyć można ruiny kościoła św. Ducha z
XV w. Został
erygowany w 1475 roku przez biskupa Jana Rzeszowskiego jako kościół szpitalny.
Drewniana świątynia spaliła się w XVII wieku, a w jej miejscu wzniesiono
murowaną. Ta przetrwała do pożaru miasta w 1917 roku. Ogień strawił również całe
wyposażenie wraz z uważaną za cudowną rzeźbę - Matkę Bożą, pochodzącą z zamkowej
kaplicy. Nie odbudowane ruiny stoją do dzisiaj, otoczone przez wiekowe lipy –
pomniki przyrody.
|
|