Data powstania Nowego Korczyna to rok 1258. Jako miasto królewskie Korony Królestwa Polskiego było ważnym ośrodkiem władzy państwowej za czasów panowania Jagiellonów, przyjmowano poselstwa dostojników z zagranicy, min w Nowym Korczynie król Jagiełło przyjął posłów krzyżackich, którzy wypowiedzieli Rzeczypospolitej wojnę i odbywały się tu turnieje rycerskie. Do rozwoju miasta przyczyniło się położenie na ważnych szlakach handlowych z Krakowa na Ruś i z Węgier do Sandomierza. W połowie XIV wieku, król Kazimierz III Wielki wzniósł zamek królewski, który stał się siedzibą monarszą, jedną z ważniejszych w Polsce.Powstał on na podwalinach splaonego przez wojska ruskie wcześniejszego, drewnianego z zamku książęcego. Miasto rozkwitało, rozwijał się handel i rzemiosło, w Nowym Mieście Korczynie odbywały się sejmiki generalne Prowincji Małopolskiej. W mieście swoje domostwa pobudowali senatorowie, dla wygody na czas zjazdów sejmikowych.

Położenie na skrzyżowaniu szlaków handlowych z Krakowa na Ruś, oraz z węgierskich Koszyc do Sandomierza przyczyniło się do szybkiego rozwoju miasta. W 1300 roku wojska ruskie zniszczyły klasztor i miasto. Spaleniu uległ między innymi drewniany zamek książęcy. Na jego miejsce w połowie XIV wieku, król Kazimierz III Wielki wzniósł zamek królewski, który stał się jedną z najważniejszych siedzib monarszych w Polsce. Miasto zostało otoczone obronnymi murami i zabezpieczone dodatkowo sztucznie utworzonym jeziorem Czartoria. Na nowokorczyńskim zamku przebywał często dwór królewski. Dzięki centralnemu położeniu w Małopolsce Korczyn stał się miejscem zjazdów politycznych i zgromadzeń szlacheckich. W mieście rozwijały się handel i rzemiosło. W 1383 r. przebywał tu przez pewien czas, naradzając się ze swoim stronnikami, książę mazowiecki Siemowit IV, który poprzez małżeństwo z Jadwigą pragnął zdobyć koronę Polski. W 1578 r. król Stefan Batory Korczyn zezwolił aby w Korczynie wybudowano własne wodociągi i łaźnie. Bliskość Wisły powodowała, że w mieście powstawały liczne spichlerze i magazyny zbożowe, skąd ich zawartość transportowano Wisłą do Gdańska. W 1566 r. w grodzie wybudowano nowy ratusz. W XVII wieku Korczyn zaczął podupadać, przyczyniło się do tego przeniesienie stolicy z Krakowa do Warszawy. Rola polityczna małopolskiej szlachty osłabła, a wraz z nią znaczenie korczyńskich sejmików.

Do najważniejszych zabytków miasta należą  zespół pofranciszkański z 1257 r. wybudowany z fundacji Bolesława Wstydliwego z gotyckim kościołem św. Stanisława, drugi gotycko-renesansowy kościół św. Trójcy z XVI wieku, ruiny klasycystycznej synagogi wzniesionej pod koniec XVIII wieku, obecnie odbudowywanej. W miejscowości znajduje się również budynek dawnej Akademii z XVI wieku, tzw Dom Długosza oraz XIX-wieczna figura świętej, pod którą wypływa źródło św. Kingi, którego woda posiada właściwości lecznicze.